Όπως αναμένονταν, η Ευλογιά των Πιθήκων έφτασε και στη χώρα μας, με τους ειδικούς να συστήνουν ψυχραιμία αλλά και προσοχή. Η θερινή περίοδος αποτελεί μια κρίσιμη παράμετρο για την εισαγωγή και άλλων κρουσμάτων αλλά και την μετάδοση της νόσου λόγω του συγχρωτισμού και της ανέμελης διάθεσης. Να τονίσουμε ότι τα επιβεβαιωμένα αλλά και ύποπτα κρούσματα διεθνώς είναι 1309 (τα 1230) σε 30 και πλέον χώρες.

Η διασπορά του ιού και στη χώρα μας ήταν θέμα χρόνου και θεωρείται θετικό το γεγονός ότι το ΕΣΥ είναι προετοιμασμένο για το τρόπο που θα πρέπει να δράσει και να διαχειριστεί τα περιστατικά. Η χθεσινή καταγραφή του πρώτου κρούσματος από τον ΕΟΔΥ, επιβεβαίωσε την ανησυχία ότι η ευλογιά μπορεί να φτάσει σχετικά γρήγορα ακόμη και σε χώρες που δεν είναι ενδημικός ο ιός.

Αυτό όμως το οποίο τονίζεται είναι ότι η κατάσταση είναι διαχειρίσιμη αρκεί να είμαστε συνεπείς όλοι με τους κλασικούς κανόνες ατομικής υγιεινής.

θα πρέπει να επαναλάβουμε ότι η νόσος διαρκεί 2-4 εβδομάδες και είναι συνήθως αυτοπεριοριζόμενη. Τα συμπτώματα είναι πιο ήπια από αυτά της ευλογιάς. Ωστόσο αναφέρεται ποσοστό θνητότητας περίπου 1%. Η σοβαρή μορφή της νόσου αφορά κυρίως ανοσοκατεσταλμένους, παιδιά και εγκύους.

Τι πρέπει να κάνω για να μην νοσήσω

Σύμφωνα με τα διεθνή πρωτόκολλα, απαιτείται η τήρηση των βασικών μέτρων ατομικής υγιεινής και συγκεκριμένα:

• πλένετε τα χέρια σας με σαπούνι και νερό τακτικά ή χρησιμοποιείτε αλκοολούχο αντισηπτικό
• καταναλώνετε κρέας μόνο αν έχει μαγειρευτεί επαρκώς
• μην πλησιάζετε άγρια ζώα, συμπεριλαμβανομένων νεκρών ζώων
• μην έρχεστε σε στενή επαφή και μην μοιράζεστε ρούχα με άτομα που δεν αισθάνονται καλά και παρουσιάζουν δερματικές βλάβες

Ποια είναι τα συμπτώματα

Από τη στιγμή που κάποιος μολυνθεί με τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων χρειάζεται να περάσουν 5 έως 21 μέρες για να εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα (συνήθως 6 με 13 ημέρες). Αυτά μπορεί να είναι:

• Πυρετός πάνω από 38
• Κεφαλαλγία
• Μυαλγίες
• Ραχιαλγία / Οσφυαλγία
• Διογκωμένοι λεμφαδένες (χαρακτηριστικό σημείο διαφορικής διάγνωσης από την ευλογιά)
• Ρίγος
• Καταβολή δυνάμεων

Εξάνθημα (συνήθως παρουσιάζεται 1 με 3 ημέρες μετά την εμφάνιση του πυρετού). Συχνά προηγείται το δερματικού εξανθήματος, εμφάνιση βλαβών σε βλεννογόνους (π.χ. στοματικής κοιλότητας). Το εξάνθημα εντοπίζεται αρχικά στο κεφάλι και στο πρόσωπο και στη συνέχεια επεκτείνεται σε άλλα σημεία του σώματος συμπεριλαμβανομένων των παλαμών, των πελμάτων και των γεννητικών οργάνων. Οι δερματικές βλάβες αρχικά εμφανίζονται με τη μορφή κηλίδων (επίπεδες βλάβες) αλλάζουν σε βλατίδες (ανυψωμένες βλάβες) οι οποίες εξελίσσονται σε μικρές βλατίδες κυστίδια (φουσκάλες με υγρό ), φλύκταινες (φουσκάλες με πύον ) και στη συνέχεια σε εσχάρες (κρούστες) που τελικά υποχωρούν μόνες τους. Το εξάνθημα αυτό μερικές φορές συγχέεται με το εξάνθημα της ανεμευλογιάς.

Επιβίωση του ιού στο περιβάλλον και απολύμανση

Οι poxviruses παρουσιάζουν εξαιρετική αντοχή σε περιβάλλον με χαμηλή υγρασία, αυξημένη θερμοκρασία και pH. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα υλικά από μολυσμένους ασθενείς ή μολυσμένα αντικείμενα (π.χ. κλινοσκεπάσματα) να παραμένουν μολυσματικά για μήνες έως και χρόνια.

Παρά τα χαρακτηριστικά αυτά, οι poxviruses είναι ευαίσθητοι στα κοινά απολυμαντικά, αν και μπορεί να είναι λιγότερο ευαίσθητοι σε οργανικά απολυμαντικά από άλλους ιούς λόγω της μειωμένης περιεκτικότητάς τους σε λιπίδια. Ο καθαρισμός του δωματίου όπου διέμενε κρούσμα θα πρέπει να γίνεται χωρίς να αναδύεται σκόνη ή να σχηματίζονται αερολύματα με προϊόντα καθαρισμού του εμπορίου.

Μετά τον καθαρισμό απαιτείται απολύμανση των επιφανειών με τη χρήση 0,1 % υποχλωριώδους νατρίου (NaClO) (αραίωση 1:50 εάν χρησιμοποιείται οικιακή χλωρίνη, συνήθως σε αρχική συγκέντρωση 5%). Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί σε επιφάνειες που αγγίζουμε συχνά (π.χ. πόμολα) και στις τουαλέτες. Μολυσμένα ρούχα και λευκά είδη πρέπει να συλλέγονται και να πλένονται στους 60°C. Χαλιά, κουρτίνες και άλλα έπιπλα που καλύπτονται με ύφασμα μπορούν να καθαρισθούν με ατμό. Συστήνεται χρήση εξοπλισμού καθαρισμού μιας χρήσης (π.χ. πετσέτες).

Εάν δεν είναι διαθέσιμος εξοπλισμός καθαρισμού μιας χρήσης, το υλικό καθαρισμού (πανί, σφουγγάρι κ.λπ.) θα πρέπει να τοποθετείται σε απολυμαντικό διάλυμα, αποτελεσματικό έναντι ιών, ή σε 0,1% υποχλωριώδες νάτριο. Εάν αυτό δεν είναι δυνατόν, το υλικό θα πρέπει να απορρίπτεται. Οι γάζες ή άλλο υλικό εμποτισμένο με υλικό από δερματική βλάβη από το κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων θα πρέπει να αντιμετωπισθεί κατά προτίμηση σε μονάδα υγειονομικής περίθαλψης ως μολυσματικό υλικό.